قدیم ها برخی ها می گفتند: فلانی نماز صبحش طلایی است. این کنایه از دیر خواندن نماز تا جایی بود که دیگر نزدیک به طلوع خورشید بود. البته برخی ها خواب می ماندند و به طور طبیعی نمازشان طلایی می شد؛ اما برخی ها خودشان تعمد داشتند تا نماز صبح خودشان را طلایی کند و نزدیک دمادم طلوع آفتاب نمازشان را بخوانند. خودم هم به سبب سکونت در مدرسه خان و همسایگی و همجواری با مسجد فاطمیه گذرخان یا همان مسجد آیت الله بهجت(ره) بارها با نماز طلایی ایشان آشنایی داشتم و می دیدم که ایشان نمازشان طلایی بود و دیر هنگام نماز جماعت صبح را ادا می کردند.
شاید برای خیلی ها این پرسش مطرح شود که آیت الله بهجت(ره) با آن که نماز شب می خواند و تمام سحر و بین الطلوعین بیدار بودند این قدر نماز صبح خودشان را تاخیر می انداختند تا به قول برخی ها طلایی شود؟
پاسخ این پرسش را می بایست از آیات قرآنی و روایات معتبر مستفیض بلکه متواتر به تعبیر علامه مجلسی به دست آورد(بحار الانوار، ج 83، ص 99)؛ زیرا خداوند در آیه 78 سوره اسراء می فرماید: أَقِمِ الصَّلاَةَ لِدُلُوکِ الشَّمْسِ إِلَی غَسَقِ اللَّیلِ وَقُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ کَانَ مَشْهُوداً؛ نماز را از زوال آفتاب تا نهایت تاریکى شب برپادار، و نیز نماز صبح را، زیرا نماز صبح همواره مشهود و مقرون با حضور فرشتگان شب و روز است.
از امام صادق(ع) روایت است که فرمود: صلاة الفجر تشهدها ملائکة اللیل وملائکة النهار ، فإذا صلى العبد صلاة الصبح مع طلوع الفجر اثبتت له مرتین أثبتها ملائکة اللیل وملائکة النهار ؛ نماز فجر را فرشتگان شب و فرشتگان روز مشاهده می کنند و شهادت می دهند. پس هر گاه بنده ای نماز صبح با طلوع فجر انجام دهد دوبار برای او ثبت می شود چرا که فرشتگان شب و فرشتگان روز آن را ثبت می کنند. در روایتی دیگر آمده است که آن حضرت(ع) فرمود: إن ملائکة اللیل تصعد وملائکة النهار تنزل عند طلوع الفجر فأنا احب أن تشهد ملائکة اللیل وملائکة النهار صلاتی؛ فرشتگان شب بالا می روند و فرشتگان روز هنگام طلوع فجر پایین می آیند. پس به راستی دوستی می دارم که فرشتگان شب و فرشتگان روز نمازم را شهادت دهند و مشاهده کنند.(نگاه کنید: التهذیب ج 1 ص 144 ، الکافى ج 3 ص 283 ، علل الشرایع ج 2 ص 25 ، تفسیر القمى :ص 386؛ بحار الانوار، ج 83، ص 99؛ و نیز ج 83، ص 72)
از همین رو بعضی از این بزرگان فتوایشان این است و یا در بعضی از کتب فقهی یا روایی آمده که مثلاً فلان سوره طولانی را در نماز صبح بخوانید؛ در حالی که نماز جماعت هر چه مختصرتر باشد بهتر است؛ زیرا باید در نماز جماعت رعایت اضعفِ مأمومین بشود؛ اما همین افراد گفته اند فلان سوره ی طولانی را در نماز صبح بخوانید تا فرشتگان شب و روز آن را درک کرده و شهادت دهند و مشهود آنان باشد.
بنابراین بر خلاف نمازها دیگر که اول وقت خیلی مستحب و خوب است، ولی در نماز صبح گفته اند تاخیر بهتر است تا همه فرشتگان شب و روز آن را ثبت کنند. کسی که اول وقت می خواند به ثواب اول وقت می رسد ولی به آثار ثبت همه فرشتگان نمی رسد. پس خواندن نماز صبح طلایی در آیات و روایات سفارش شده است. آیت الله جوادی آملی مدظله العالی نیز در درس تفسیر خویش در ذیل همین آیه به این مطلب اشاره داشته است.